ໂຮງໝໍ
ຮ່າໂນ້ຍ - ວຽງຈັນ
Tiếng Việt
ຈັນລາວ
Englishຂ່າວການແພດ
ປະເພດ
ວິທີປ້ອງກັນ ແລະ ປີ່ນປົວພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່
25/03/2021
ໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ແມ່ນພະຍາດຕິດເຊື້ອທາງລະບົບຫາຍໃຈກະທັນຫັນສະນິດໜື່ງທີ່ເກີດມາຈາກໄວລັດ. ພະຍາດສະນິດນີ້ສາມາດເກີດຂື້ນຕະຫຼອດປີ, ແຕ່ປົກກະຕິແລ້ວມັກຈະພົບຫຼາຍໃນຊ່ວງລະຫ່ວາງທ້າຍລະດູໜາວແລະຕົ້ນລະດູແລ້ງ. ພິເສດ, ພະຍາດຈະປ່ຽນເປັນນ້ຳເມືອກໄດ້ງ່າຍ ແລະ ຖ້າຫາກບໍ່ໄດ້ຮັບການປີ່ນປົວຖືກວິທີກໍ່ອາດຈະພາໃຫ້ເກີດມີຫຼາຍອາການຂ້າງຄຽງ."
**ຕາມການປະເມີນຂອງອົງການອານາໄມໂລກ(WHO), ໃນທຸກໆປີມີປະຊາກອນປະມານ 500 ລ້ານ - 1,5 ຕື້ຄົນທີ່ຕິດເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່, ໃນນັ້ນມີຈຳນວນ 3-5 ລ້ານຄົນແມ່ນມີອາການຮ້າຍແຮງ ແລະ ປະມານ 250,000 – 500,000 ຄົນເສຍຊີວິດໃນທົ່ວໂລກ. ເດັກນ້ອຍ, ຜູ້ສູງອາຍຸ, ແມ່ຍິງຖືພາ, ຜູ້ທີ່ມີໂລກຊ້ຳເຮື້ອແມ່ນກຸ່ມເປົ້າໝາຍຫຼັກທີ່ສະແດງອາການອອກງ່າຍເມື່ອມີອາການຕິດເຊື້ອໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່.
** ສາຍເຫດທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່
ໄວລັດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່. ໄວລັດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ມີຢູ່ 3 ປະເພດເຊັ່ນ ເອ, ບີ ແລະ ຊີ, ໃນນັ້ນໄວລັດເອແມ່ນອັນຕະລາຍທີ່ສຸດທີ່ມີສາຍພັນກໍ່ໃຫ້ເກີດພະຍາດເຊັ່ນ A/H5N1, A/H3N2, A/H1N1, A/H7N9/,…ໄວລັດຫວັດເບແມ່ນຈະບໍ່ຮຸນແຮງເທົ່າໄວລັດເອ, ອາການພະຍາດບໍ່ຮ້າຍແຮງ. ໄຂ້ຫວັດເຊແມ່ນຄ້າຍຄືກັບໄຂ້ໜາວທົ່ວໄປ.
ພະຍາດໄຂ້ໃຫຍ່ມັກຈະແບ່ງອອກເປັນ: ໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ຕາມລະດູການທີ່ເກີດຈາກໄວລັດໄຂ້ຫວັດ A/H3N2, A/H1N1, ໄຂ້ຫວັດເບ ແລະ ໄຂ້ຫວັດເຊ; ໄຂ້ຫວັດຈາກສັດປີກເນື່ອງສາຍພັນໄຂ້ຫວັດເອຈາກສັດປີກເຊັ່ນ ເຊື້ອໄຂ້ຫວັດເກີດຈາກ A/H5N1, A/H7N9.
** ພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ຕິດຕໍ່ໄດ້ແນວໃດ?
ກ່ຽວກັບພະຍາດໄຂ້ຫວັດປະຈຳລະດູ, ໄວລັດໄຂ້ຫວັດຕິດຕໍ່ຈາກຄົນສູ່ຄົນຜ່ານທາງລະບົບຫາຍໃຈ, ລະອອງນ້ຳລາຍຫຼືນ້ຳມູກໃນເວລາສົນທະນາ, ໄອ, ຈາມ... ຫຼືຕິດຕໍ່ຈາກຈາກສຳຜັດກັບວັດຖຸບາງຢ່າງທີ່ມີເຊື້ອໄວລັດ, ຜ່ານຝາຖືແລ້ວນຳມາຖູໜ້າ, ດັງ, ປາກ.
ສຍາຍພັນຕ່າງໆທີ່ເກີດຈາກສັດປີກໄດ້ແກ່ A/H5N1, A/H7N9 ຈາກສັດປີກຫຼືນົກທີ່ໄດ້ນຳເອົາເຊື້ອໄວລັດມາສູ່ຄົນໂດຍຜ່ານການສຳພັດ, ດູແລ, ຂ້າສັດ, ເຄື່ອນໄຫວ ຫຼື ການທຳລາຍ, ກີນອາຫານກ່ຽວກັບສັດປີກທີ່ມີເຊື້ອໄວລັດ, ອາຫານບໍ່ສຸກເຊັ່ນ ເລືອດແປງ, ຫຼື ອາຫານດິບໃນເຂດທີ່ມີການແຜລະບາດຂອງໄຂ້ຫວັດໃນສັດປີກ.
** ອາການສະແດງອອກຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່
ຫຼັງຈາກທີ່ຕິດເຊື້ອໄວລັດໄຂ້ຫັວດໃຫຍ່ແຕ່ 2-4ມື້(ໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນ), ຄົນເຈັບຈະເລີ່ມມີອາການ: ໄຂ້ສູງກະທັນຫັນ 39-40 ອົງສາເຊ, ໜາວສັ່ນ, ມືນຫົວ, ອິດເມື່ອຍ, ປວດເມື່ອຍຕົນໂຕ. ບາງທີອາດມີອາການອັກເສບລະບົບຫາຍໃຈເຊັ່ນ: ຕັນດັງ, ຈາມ, ເຈັບຮ້ອນຄໍ, ໄອແຫ້ງ, ຕາແດງ, ນ້ຳຕາໄຫຼ, ຢ້ານແສງ. ຄົນເຈັບບາງຄົນອາດຈະມີການອັກເສບຫຼອດລົມ, ສຽງໄອທຸ້ມ, ຄົນເຈັບມີອາການເມື່ອຍຫຼາຍ, ກີນບໍ່ໄດ້ນອນບໍ່ຫຼັບ.
ອານການໄຂ້ສູງຕິດຕໍ່ກັນ 3-4 ມື້, ຫຼັງຈາກນັ້ນແມ່ນອາການໄຂ້ຈະຫຼຸດລົງແຕ່ຍັງມີອາການອິດເມື່ອຍຫຼືອາດຈະແກ່ຍາວເປັນອາທິດຫຼັງຈາກນັ້ນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຈະດີຂື້ນ. ແຕ່ວ່າສຳລັບຜູ້ທີ່ມີພະຍາດຊ້ຳເຮື້ອຫຼືເດັກນ້ອຍ ແລະ ຜູ້ສູງອາຍຸອາຈະຕິດເຊື້ອແບັກທີເລຍທີ່ພາໃຫ້ຄໍອັກເສບ, ອັກເສບຕຸມນ້ຳເຫຼືອງຢູ່ຄໍ, ອັກເສບໂຜ້ງດັງ, ອັກເສບຫູ, ອັກເສບຫຼອດລົມປອດ...
ມີຄົນເຈັບຈຳນວນໜ້ອຍທີ່ອາດຕິດເຊື້ອໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ຮ້າຍແຮງ(ປົກກະຕິແລ້ວຈະໄດ້ຮັບໄວລັດຈາກສັດປີກ). ອາການພະຍາດນີ້ມີຄວາມອັນຕະລາຍ ແລະ ສະແດງອາການຢ່າງໄວວາ. ຫຼັງຈາກທີ່ມີອາການໄຂ້ສູງ, ຄົນເຈັບຈະຮູ້ສືກຢູ່ຍາກ, ພ່ຳເພີ້, ອາດຈະມີອາການຊັກ, ຜີວຊິດເຫຼືອງ, ຫາຍໃຈຍາກ, ຊິບພະຈອນເຕັ້ນໄວ, ຄວາມດັນເລືອດຕົກ. ຖ້າບໍ່ໄດ້ຮັບການປີ່ນປົວທີ່ເໝາະສົມ, ຄົນເຈັບອາດຈະເສຍຊີວິດຫຼັງຈາກ 1-3 ວັນ.
** ວິທີປ້ອງກັນພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່
ເພື່ອປ້ອງກັນໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ໃຫ້ກັບໂຕເອງ, ຄອບຄົວ ແລະ ຊຸມຊົນພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ປ້ອງຕິບັດຕາມວິທີປ້ອງກັນແລະສະກັດພະຍາດດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
- ວິທີຕ້ານແລະປ້ອງກັນພະຍາດ: ຮັກສາອະນາໄມໂຕເອງ, ທີ່ຢູ່ອາໄສ; ລ້າງມືດ້ວຍສະບູແລະນ້ຳສະອາດເລື້ອຍໆ; ໃຊ້ຜ້າປິດປາກເວລາໄອຫຼືຈາມ; ຮັກສາໄລຍະຫ່າງ(ຫຼາຍກ່ວາ 1 ແມັດ) ແລະ ຫຼີກລ້ຽງການສຳຜັດກັບຜູ້ທີ່ຕິດເຊື້ອທາງລະບົບຫາຍໃຈກະທັນຫັນ; ໃຊ້ຜ້າປິດປາກເມື່ອຕ້ອງໄປສະຖານທີ່ມີຄົນຫຼາຍສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ເຊັ່ນ: ໂຮງໝໍ, ຄີ້ວລົດ, ຮ້ານຄ້າ, ...; ອອກກຳລັງກາຍ, ກີນອາຫານທີ່ເປັນປະໂຫຍກ, ຜັກສີຂຽວ ແລະ ນ້ຳໝາກໄມ້ທີ່ຊ່ວຍເພີ່ມກຳລັງພູມຕ້ານທານໃຫ້ກັບຮ່າງກາຍ, ບໍ່ກີນອາຫານຈາກສັດປີກທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ເຮັດສຸກ.
- ເປັນເຈົ້າການໃນການສັກວັກຊີນໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ໃນທຸກໆປີ. ວັກຊີນໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ແມ່ນໃຊ້ກັນຜູ້ໃຫຍ່ແລະເດັກນ້ອຍນັບຕັ້ງແຕ່ 6 ເດືອນຂື້ນເມືອ. ການສັກບໍ່ພຽງແຕ່ຊ່ວຍປ້ອງກັນເຊື້ອໄວລັດສາຍພັນໃໝ່ທີ່ກ່ຳລັງລະບາດ( ໃນນັ້ນມີເຊື້ອໄຂ້ຫວັດສາຍພັນ A/H1N1 ທີ່ພາໃຫ້ເກີດໂລກບະບາດ) ທັງຍັງຊ່ວຍຫຼຸດອາການຕິດເຊື້ອພະຍາດສາຍພັນເອອື່ນໆຍ້ອນການຕິດເຊື້ອໃນວັກຊີນ. ສ່ວນຜູ້ທີ່ເປັນແພ້ໄຂ່ໄກ່ຫຼືຊີ້ນໄກ່ແມ່ນບໍ່ຄວນສັກຢາວັກຊີນໄຂ້ຫວັດເພາະຍ້ອນວ່າອາການຂອງພູມແພ້.
- ເມື່ອມີອາການຂອງໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ເຊັ່ນ: ໄຂ້, ໄອ, ຕັນດັງ, ເຈັບຫົວ, ອິດເມື່ອຍ, ຄວນໄປກວດໃຫ້ທັນເວລາ, ໃສ່ຜ້າປິດປາກ, ເຮັດອານາໄມເວລາໄອ, ບ້ວນປາກ, ຄໍດ້ວຍນ້ຳເກືອ, ເມື່ອຮູ້ວ່າຕິດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ຕ້ອງກັກຕົວເພື່ອຫຼີກລ້ຽງການແຜ່ເຊື້ອໃຫ້ກັບຄົນອື່ນ ແລະ ຊຸມຊົມ.
ແຫ່ງຂໍ້ມູນ: Benh vien dai hoc y ha noi